سیمای پرفروغ یک سینماگر
تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۷۹۸۶۴
ساعت 24-نوشتن درباره‌ی زنده‌یاد «کامبوزیا پرتوی» به ویژه در این روزها که در پی سفر ابدی‌اش، بسیاری از دوستان و دوستدارانش درباره‌ی ویژگی‌های اخلاقی و تجربه‌ها و توانمندی‌های او در فیلمنامه‌نویسی، کارگردانی، مشاوره با فیلمنامه‌نویسان و کارگردان‌های مختلف و بازیگری و تدریس فیلمنامه‌نویسی به شیوایی سخن گفته‌اند، شاید کار چندان جذابی نباشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به عنوان منتقد پیگیری که همه‌ی کارهای او را در چهار دهه‌ی گذشته رصد کرده است، می‌توانم به انگیزه‌ی بزرگداشت این هنرمند بی‌همتا که شوربختانه، اکنون دیگر در کنارمان نیست، به بهانه‌ی نگاهی اجمالی به سه فیلم او از سه دهه، به سبک کار، نگاه ویژه و وسواس‌های او در ساخت فیلم‌هایش نیز اشاره‌هایی داشته باشم.
«بازی بزرگان»، (1369 )
«بازی بزرگان»، فیلم خوبی است. این ساده‌ترین و در عین حال کلی‌ترین و منصفانه‌ترین قضاوتی است که می‌توان درخصوص چنین فیلم ساده، آرام، متین و
کم گفت‌وگویی اظهار داشت.
در فضای فیلم، از آغاز تا پایان به روشنی نوعی تعارض و تضاد، حسّ و عاطفه، کُنش و واکُنش را در بازی کودکان اصلی فیلم می‌توان شاهد بود. بخشی از این نمایش عاطفی را باید به حساب طراحی و فضاسازی دقیق کارگردان برای القای احساس متضاد بازیگران کم سن و سال فیلم در رویارویی با شرایطی غیرمتعارف و نابهنجار گذاشت. دخترکی در بطن فاجعه، آرامش ظاهری خود را به خوبی حفظ می‌کند. صبوری به خرج می‌دهد و آرام است. نمایش این تعارض و تضاد -یعنی یافتن آرامش و شکیبایی در فضایی پر از آتش و خون و گلوله- بسیار معنادار است.
جایی که «مریم» (رژان عمری) با «یونس» (پسرک جنگجو) (رزگار محمدامین) خود را در نقش بزرگ‌ترهایی می‌بیند که به درستی در حکم یک خانواده‌ی کوچک، مسئولیت تیمارداری از دخترکی شیرخواره را برعهده می‌گیرند، این آرامش در حضور خون و گلوله را روشن‌تر می‌توان شاهد بود. مریم، نمادی از روح پاک و بی‌آلایش همه کودکان جهان است -که به دلیل برخورداری از فطرتی پاک و ضمیری بی‌آلایش- به‌گونه‌یی دارای شخصیتی آرام، متین و بی‌تشویش است.
فیلم بازی بزرگان در عین حال یک پیام ساده و انسانی و قابل قبولی را هم در پایان کار، از زبان «مریم» به تماشاگر ابلاغ می‌کند. حرفی که اگر خارج از هر گونه مرزبندی‌های سیاسی و جغرافیایی، به درستی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، به دلیل پیوستگی تاریخی بنی‌آدم به یکدیگر، آنان را می‌توان باهم، یکدل و یک‌زبان یافت. در فیلم بازی بزرگان، از مبالغه‌های معمول در فضاسازی‌های رایج در این‌گونه فیلم‌ها نشانی نیست و یک امتیاز برجسته‌ی این اثر را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت که در میان انواع بی‌دقتی‌ها و سهل‌انگاری‌های رایج درخصوص به‌کارگیری گویش و لهجه در این‌گونه فیلم‌ها، در بازی بزرگان استفاده از «گویش» کاربُردی درست و سنجیده دارد.
«دو خواهر»، (1373)
نزدیک شدن به دنیای کودکان یا فضاهای کودکانه در کار فیلمسازی بسیار دشوار است. در این رهگذر موفقیت تنها از آن کسانی است که با فراز و نشیب‌های این راه دشوار آشنا باشند. شاید نیاز به تکرار نباشد که گفته شود ما، در میان گنجینه‌ی عظیم قصه‌هایی که از مادربزرگ‌های‌مان به یاد داریم، با اندکی تأمل و دقت نظر و وسواس می‌توانیم نمونه‌های بی‌بدیلی را برای بازنویسی، اقتباس و دوباره‌نویسی آنها برگزینیم.
کارگردان فیلم «دو خواهر»، آشکارا نشان می‌دهد که از فیلم «ماهی» تا «دو خواهر» راه دشواری از تجربه‌اندوزی‌ها را طی کرده است. شاید تنها نقطه‌ی نه‌چندان درخشان کار در مجموعه کارهای پرتوی، همان فیلم «گربه‌ی آوازه‌خوان» باشد که چندان گرم و گیرا از آب در نیامده است.
لطف کار پرتوی در فضاسازی‌های فیلم اوست. فضاهایی که درنهایت برای مخاطبان کودک و نوجوان نیز پذیرفتنی و طبیعی جلوه می‌کند. برای مثال سخنگو بودن آهو، با وجودی که عروسکی بیش نیست. کار عروسک‌گردانی در فیلم قابل‌قبول است. طراحی صحنه‌ها به‌گونه‌یی است که در کمتر فضایی، حضور عروسک‌گردان‌ها حس می‌شود. فیلمبرداری آن، کاری شُسته و رُفته و کم‌نقص از یک فیلمبردار تلویزیونی (بهمن زنوزی) است که به دلیل یکدستی فضاها و رنگی بودن همه اشیای صحنه و فضاهای گرم و گیرا، بسیار خوب از آب درآمده است.
استفاده از موسیقی می‌تواند به عنوان عاملی تأثیرگذار حتی به رنگ و روح صحنه‌ها نیز جلوه بیشتری ببخشد. ولی کاربرد مبالغه‌آمیز آن می‌تواند مخل تفهیم و تفاهم میان تماشاگر و فیلمساز باشد. برای نمونه در همین فیلم، موسیقی و شعرها در برخی صحنه‌ها حضوری مزاحم و دست و پاگیر دارند. برعکس، در صحنه‌های عروسی حضور موسیقی محلی به فضای کار رونق بیشتری می‌دهد. در استفاده از لباس‌ها و وسایل کار و زندگی آدم‌هایی که در حاشیه‌ی جنگل‌های سرسبز شمال زندگی می‌کنند، دقت نظر کامل دیده می‌شود.
«کافه ترانزیت»، (سال1382)
«کافه ترانزیت» یک مسافرخانه‌ی گذرگاهی است که می‌تواند محل تلاقی آدم‌های مختلفی از فرهنگ‌ها و قومیت‌های گوناگون باشد. مسافران خسته و دلشکسته‌یی که تنها در فضای این مسافرخانه‌ی همگانی، فرصت می‌یابند تا از دردهای مشترک خود باهم سخن بگویند. در چنین فضایی حتی داشتن زبان مشترک نیز چندان اهمیت ندارد، چراکه همدلی آنها از همزبانی‌شان پررنگ‌تر جلوه می‌کند. شاید به همین دلیل است که یک مسافر یونانی با مسافر ترک و قبرسی یا کسی که از اوکراین به آنها پیوسته است، با وجود ملیت و فرهنگ متفاوت، در یک موقعیت مکانی نمادین (قهوه‌خانه) به سادگی در کنار هم می‌نشینند و از آرزوها و گمشده‌های‌شان با یکدیگر حرف می‌زنند.
«ریحان» (فرشته صدرعرفایی) پس از مرگ شوهرش که کافه‌یی در یک جاده‌ی مرزی ایران و ترکیه داشته است، اکنون تصمیم می‌گیرد تا روی پای خودش بایستد و استقلال خود و دو بچه‌اش را در آن روستای مرزی حفظ کند. قهوه‌خانه (کافه) محل رفت و آمد کامیون‌های خارجی است. در چنین فضایی، کار کردن ریحان برای بسیار کسان، به ویژه برای برادر شوهرش (پرویز پرستویی) جای حرف و حدیث فراوانی دارد. حفظ ریحان به عنوان بازمانده‌ی برادر مرحوم، اهمیت زیادی دارد. برای تحکیم چنین موقعیتی، برادرشوهر ریحان به او پیشنهاد ازدواج می‌دهد. ریحان دارای غروری است که با وجود زن و فرزند برادرشوهر، هرگز به چنین وصلتی رضایت نمی‌دهد! او تصمیم می‌گیرد که روی پای خودش بایستد و از پسِ یک کار مردانه و سخت برآید. یعنی کافه را به تنهایی اداره کند و در عین حال با وسوسه‌های برادرشوهر مرحوم خود نیز مبارزه کند. ریحان برای تحقق چنین آرزویی به مبارزه‌یی جدی و سرسختانه نیاز دارد و به دلیل غرق شدن در گرداب دشواری‌های زندگی خود (کار روزانه، اداره‌ی قهوه‌خانه، تهیه و تدارک انواع غذاهای موردنیاز مسافران، رسیدگی به فرزندان کوچک و به ویژه مقابله و مبارزه با برادرشوهرش) به تنها چیزی که فکر نمی‌کند، دلبستگی به این و آن و بروز عواطف زنانه است.
«پرویز پرستویی» در نقش مقابل فرشته صدرعرفایی و در مقام برادرشوهر ریحان، اگرچه حضوری محوری در فیلمنامه ندارد، با این همه به عنوان شخصیتی که به درستی در جبهه‌ی مقابل شخصیت محوری فیلم (ریحان) قرار می‌گیرد، حضوری گرم و گیرا و متفاوت دارد. در کافه ترانزیت، خلأ یک موسیقی متن تأثیرگذار و مناسب فضای فیلم و صد البته غیربومی و فراگیر،
به راستی محسوس است.
منبع: ساعت24
کلیدواژه: بازی بزرگان صحنه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۷۹۸۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آغاز پخش مناظرات تلویزیونی دور دوم انتخابات مازندران از فردا
مدیرکل صدا و سیما مازندران گفت: با هدف گرم شدن تنور انتخابات پخش مناظرات تلویزیونی در حوزه انتخابیه قائمشهر، جویبار، سیمرغ، سوادکوه و سوادکوه شمالی آغاز می‌شود. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، هادی ابراهیمی افزود: بر اساس مصوبه ستاد انتخابات، سازمان صدا و سیما مقرر شده تا مناظره‌ها و فیلم‌های تبلیغاتی نامزدهای راه یافته به دور دوم انتخابات در رسانه استانی پخش شود.
وی با بیان اینکه مناظرات همانند دور نخست پخش خواهد شد، افزود: ضبط مناظره‌ها و فیلم‌های تبلیغاتی 4 نامزد راه یافته به دور دوم انتخابات در حوزه انتخابیه قائمشهر،جویبار، سوادکوه و سوادکوه شمالی و سیمرغ پایان یافت.
ابراهیمی تصریح کرد: این مناظره‌ها و برنامه‌ها از فردا پنج شنبه 13 اردیبهشت آغاز خواهد شد.
مدیرکل صدا و سیما مازندران افزود: 3 مناظره انتخاباتی 60 دقیقه‌ای قرار است با موضوع اقتصادی، سیاسی و بومی محلی و فرهنگی با شرکت این نامزد‌ها که در صدا و سیمای مازندران ضبط شده است پخش شود.
ابراهیمی بیان کرد: هر مناظره تلویزیونی یک بار پخش خواهد شد و یک بار نیز بازپخش دارد.
وی ادامه داد: نخستین مناظره انتخاباتی ساعت 21:30 پنج شنبه 13 اردیبهشت از سیمای مازندران در کنداکتور پخش قرار می‌گیرد.
مدیر کل صدا و سیمای مازندران ادامه داد: مناظره‌های دوم و سوم انتخاباتی نیز در ساعت 21:30 روز‌های یک شنبه 16 اردیبهشت و روز سه شنبه 18 اردیبهشت پخش می‌شود.
ابراهیمی افزود: صدا و سیمای مازندران از هر 4 نامزد راه یافته به دور دوم انتخابات در حوزه انتخابیه قائمشهر، سوادکوه، سوادکوه شمالی ،جویبار و سیمرغ یک ویدیوی 20 دقیقه‌ای ضبط کرده است که پخش فیلم‌های تبلیغاتی هم از سیمای مازندران از فردا پنج شنبه 13 اردیبهشت آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: فیلم‌های تبلیغاتی هر نامزد انتخاباتی روزانه یک بار پخش می‌شود.
ابراهیمی گفت: در زمان یک هفته‌ای تبلیغات که در قانون انتخابات به آن اشاره شده است فیلم تبلیغاتی هر نامزد در مجموع 7 بار در یک هفته پخش می‌شود.
مدیر کل صدا و سیمای مازندران یادآور شد: پخش فیلم‌های تبلیغاتی و مناظره‌های انتخاباتی میان نامزد‌ها از جذاب‌ترین برنامه‌های رسانه استانی در طول انتخابات‌های گذشته است که به شور انتخاباتی کمک می‌کند.
ابراهیمی گفت: رسانه ملی تلاش دارد با تولید و پخش مناظره‌های انتخاباتی و فیلم‌های تبلیغاتی نامزدهای مجلس فضای جامعه را به سمت مشارکت انتخاباتی سوق دهد.
وی یادآور شد: تولید و پخش مناظره‌ها و فیلم‌های تبلیغاتی نامزد‌ها در دور دوم انتخابات رایگان بود و هزینه‌ای دریافت نشد.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند